بتن ریزی چیست برای بسیاری در اوایل قرن نوزده عبارت نام آشنایی نبود اما با ساخته شدن سیمان پرتلند (مخلوط سنگ آهک و خاک رس) در دهه 1820 و استفاده از این ماده برای ساخت بتن، بتن ریزی و چگونگی انجام آن برای بسیاری جای سؤال داشت. مصریان را می‌توان آغازگران صنعت بتن ریزی و ساخت سازه‌های مستحکم با استفاده از مخلوط گچ و آهک دانست.
در بتن ریزی، بتن از کجا تهیه می‌شود؟
به طور کلی بتن مورد استفاده برای پروژه‌های عمرانی یا در محل ساخته می‌شود یا از شرکت‌های بتن سازی، خریداری می‌شود. در پروژه‌های عمرانی با مقیاس کوچک مانند ساختمان‌های چند طبقه، معمولاً برای بتن ریزی، بتن مگر از یک میکسر کوچک استفاده می‌کنند و بتن را در محل به میزان لازم می‌سازند و برای بتن ریزی قسمت‌های دیگر ساختمان نظیر بتن ریزی فونداسیون، بتن ریزی اسکلت، بتن ریزی سقف و دال و بتن ریزی دیوارها از شرکت‌های سازنده بتن خریداری می‌کنند و سپس بتن خریداری شده را به وسیله کشنده‌های میکسردار به محل اجرا، می‌برند.بتن مورد نیاز برای پروژه‌های عمرانی بزرگ مانند راهسازی، برج سازی و … را معمولاً در محل اجرای پروژه می‌سازند تا از هزینه ساخت بکاهند. اصولاً در پروژه‌های بزرگ عمرانی ساخت بتن به وسیله بچینگ ثابت یا متحرک تهیه می‌شود و سپس طی مراحلی بتن ریزی انجام می‌شود.
مراحل بتن ریزی فونداسیون چیست؟
بتن ریزی فونداسیون هر سازه‌ای به چهار مرحله آرماتور بندی، قالب بندی، بتن ریزی و متراکم کردن تقسیم می‌شود که در ادامه توضیحاتی درباره هر مرحله ارائه می‌شود.
آرماتوربندی
این مرحله بتن ریزی در اجرای اسکلت بتنی پس از اجرای بتن مگر انجام می‌شود. در آرماتوربندی میلگردهایی با ضخامت‌های استاندارد با توجه به تعداد طبقات سازه در کف سازه اجرا می‌شوند. میلگردها معمولاً به یک صفحه که در بتن مگر کار گذاشته شده است، جوش یا پیچ می‌شوند.
قالب بندی
در این مرحله اطراف آرماتورها قالب پلاستیکی یا چوبی قرار می‌گیرد تا در مرحله بعد بتن درون قالب‌ها هدایت شود.
بتن ریزی فونداسیون
در این مرحله معمولاً برای ساخت سازه‌های با مقیاس کم، بتن از کارخانه خریداری شده و با تراک میکسر به محل حمل می‌شود، سپس به وسیله پمپاژ به درون قالب‌ها ریخته می‌شود. بتن ریزی فونداسیون باید پیوسته و در یک مرحله انجام شود زیرا استحکام کلی سازه در صورت پیوسته نبودن بتن ریزی فونداسیون کاهش می‌یابد.
شرایط استاندارد بتن ریزی چیست؟
به طور کلی بتن ریزی در دمای بسیار بالا و بسیار پایین، باعث عدم استحکام کافی بتن می‌شود. لذا بهتر است بتن ریزی در دمایی متعادل انجام شود.
بتن ریزی در دمایی بسیار پایین به دلیل انجماد آب درون بتن با مشکلاتی مواجه است. وقتی آب منجمد شود، گیرش سیمان و دانه‌های شن و ماسه کم می‌شود. با کم شدن چسبندگی بین مواد تشکیل دهنده بتن، استحکام آن کاهش پیدا می‌کند.
اگر ناچار به ساخت‌وساز در دمای پایین هستید از محلول کلردار و نیترات دار به منظور پیشگیری از انجماد آب در ساخت بتن استفاده کنید. البته استفاده از آب گرم برای تهیه بتن نیز می‌تواند تا حدی از سختی کار ناشی از بتن ریزی در هوای سرد بکاهد.
بتن ریزی در دمای بسیار بالا نیز به دلیل تبخیر آب درون بتن، می‌تواند باعث خشکی بتن شود. با خشک شدن آب درون بتن، رطوبت آن کم شده و در واقع بستری برای گیرش سیمان و دانه‌های شن و ماسه وجود نخواهد داشت.
بتن ریزی در دمای بسیار بالا موجب کاهش مقاومت بتن به دلیل افزایش آبدهی در طولانی مدت، بروز ترک حرارتی و تمایل به جمع شدگی به دلیل خشک شدن، کاهش میزان استحکام بتن، افزایش سرعت در خوردگی میلگردها و کم شدن میزان یکنواختی در سطح بتن، می‌شود.
در هنگامی که بتن ریزی قطع می‌شود، استفاده از رابیتس و میلگرد به منظور گیرش دو طرف بتن بهتر است انجام شود. ناگفته نماند که قطع بتن ریزی باید به صورت عمودی باشد نه افقی؛ زیرا استحکام سازه را بسیار کاهش می‌دهد.
وقتی بتن از کارخانه خریداری می‌شود، پیش از بتن ریزی باید آزمایش اسلامپ بتن روی آن انجام شود تا میزان روانگرایی آن بررسی شود. محموله‌های بتن سقف نباید در نقاط مختلف سطح به صورت پراكنده ریخته و سپس پخش و هم سطح شوند. همچنین بتن نباید در یك محل و در حجم زیاد تخلیه و سپس به طور افقی در طول قالب حركت داده شود.
متراکم سازی
در این مرحله پس از اتمام بتن ریزی، به وسیله ویبراتور برای بتن ریزی‌های با عمق بیش از 15 سانتی‌متر و با میله و شمشه برای بتن ریزی‌های با عمق کمتر از 15 سانتی‌متر، متراکم سازی و هواگیری انجام می‌شود.
